Pnömatik Aktüatörlü Kelebek Vana Kullanım Alanları

Pnömatik Aktüatörlü Kelebek Vana Kullanım Alanları

Sanayi ve endüstriyel uygulamalarda, akışkan kontrolü oldukça kritik bir süreçtir. Bu sürecin verimli, güvenli ve düşük maliyetle sağlanabilmesi için kullanılan vanalar büyük önem taşır. Pnömatik aktüatörlü kelebek vanalar, bu ihtiyacı karşılayan etkili çözümlerden biridir. Gerek hava hatlarında gerekse sıvı taşıyan sistemlerde geniş kullanım alanına sahip olan bu vanalar, akışkanın yönünü, hızını ve debisini kontrol etmek için tercih edilir.

Pnömatik aktüatörlü sistemlerde kelebek vana, bir pnömatik aktüatörle birlikte çalışır. Genellikle bu iki parça farklı üreticiler tarafından imal edilir ve aralarında bağlantı kurmak için bir braket ve bağlantı aparatı kullanılır. İhtiyaca özel çözümler geliştirilirken, doğru vana seçimi ve buna uygun tork değerinde aktüatör belirlenmesi kritik önem taşır.

İskoç Boyunduruğu (Scotch Yoke) Nedir?

Scotch Yoke mekanizması, dönme hareketini doğrusal harekete çeviren veya tam tersi işlemi gerçekleştiren mekanik bir sistemdir. Bu sistemin temel avantajı, strok boyunca değişken tork üretmesi ve bu sayede vanalarda daha verimli bir açma-kapama hareketi sağlamasıdır. Özellikle pnömatik aktüatörlerde, Scotch Yoke yapısı ile yüksek açma torku elde edilebilir. Bu özellik, ilk hareketin daha zor olduğu uygulamalarda büyük avantaj sağlar.

Scotch Yoke Pnömatik Aktüatör Nedir?

Scotch Yoke pnömatik aktüatör, bir pnömatik tahrik gücü kullanarak Scotch Yoke mekanizması aracılığıyla rotasyonel bir hareket üretir. Bu hareket kelebek vanaya aktarılır ve vana açma/kapama işlemi gerçekleştirilir. Bu aktüatörler yüksek tork gerektiren sistemlerde tercih edilir. Ayrıca yapısı itibariyle, daha kompakt ve verimli bir çözüm sunar.

Çift Etkili Scotch Yoke Pnömatik Aktüatör Nedir?

Çift etkili aktüatörlerde, hem açma hem kapama işlemi hava basıncı ile gerçekleştirilir. Scotch Yoke mekanizmasıyla entegre şekilde çalışan bu tip aktüatörler, enerji kesintilerinde kapalı konumda kalması gerekmeyen sistemlerde kullanılır. Sisteme giren hava sayesinde yüksek tork elde edilir ve vana her iki yönde güçlü bir şekilde hareket ettirilir. Ayrıca bu tip aktüatörler daha kontrollü pozisyonlama imkânı sunar.

Tek Etkili Scotch Yoke Pnömatik Aktüatör Nedir?

Tek etkili aktüatörlerde ise sadece bir yönde hava basıncı uygulanır; diğer yöndeki hareket, iç yapıya yerleştirilen bir yay yardımıyla gerçekleştirilir. Bu tür sistemlerde, örneğin elektrik kesintisi gibi durumlarda yay devreye girerek vanayı güvenli konuma getirir. Tek etkili aktüatörler genellikle güvenlik öncelikli uygulamalarda kullanılır. Kinetrol gibi markalar bu tür aktüatörleri özel yaylarla doğrudan entegre olarak sunmaktadır.

Teknik Özellikler

Pnömatik aktüatörlü kelebek vanaların bazı önemli teknik özellikleri şunlardır:

• Tahrik Tipi: Pnömatik – Tek veya Çift Etkili
• Besleme Havası: 3-7 bar
• Konumlandırma: 4-20 mA sinyal ile 0°-90° arası duruş (Pozisyoner varsa)
• Geri Bildirim: 4-20 mA sinyali (Pozisyoner varsa)
• Limit Switch: 2 adet mekanik (Limit switch box varsa)
• Çalışma Basıncı: PN10 veya PN16
• Çalışma Sıcaklığı: -30°C ile +130°C
• Gövde Malzemesi: GG25 üzeri epoxy boya kaplı
• Klape Malzemesi: Paslanmaz çelik veya GG25 epoxy boyalı

Kullanım Alanları

Pnömatik aktüatörlü kelebek vanalar, çok çeşitli sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Başlıca kullanım alanları şunlardır:

• Su sistemleri: Şehir şebekelerinde, içme suyu ve atık su yönetiminde
• Isıtma-soğutma hatları: HVAC sistemlerinde sıcak ve soğuk akışkan kontrolü
• Sıvı akışkanlar: Kimya, ilaç, gıda ve içecek sanayiinde sıvı madde akış kontrolü
• Hava hatları: Otomasyon sistemlerinde hava hattı yönetimi
• Hat besleme: Basınçlı sistemlerde akışın başlatılması ve durdurulması

Bu sistemler uzun ömürlü yapıları ve düşük bakım ihtiyaçları sayesinde işletme maliyetlerini düşürerek tercih sebebi olmaktadır.

Mor Endüstri Ltd. – Kinetrol Türkiye Desteği

Scotch Yoke mekanizmalı pnömatik aktüatörler ve kelebek vana sistemlerinin montajı, mühendislik bilgisi gerektiren bir süreçtir. Yanlış eşleşen vana ve aktüatörler, sistemin verimliliğini düşürebilir. Bu nedenle ihtiyaca özel doğru çözümleri sunan firmalardan teknik destek almak büyük önem taşır. Mor Endüstri Ltd. – Kinetrol Türkiye, bu alandaki tecrübesiyle müşterilerine özel danışmanlık ve ürün desteği sağlamaktadır.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Pnömatik aktüatör nedir?
Pnömatik aktüatör, sıkıştırılmış hava ile çalışan ve mekanik hareket üreten bir cihazdır. Vanaların açma-kapama işlemlerinde kullanılır.

Scotch Yoke ile Rack & Pinion farkı nedir?
Scotch Yoke, strok boyunca değişken tork sağlayarak daha yüksek ilk açma kuvveti sunar. Rack & Pinion ise sabit tork üretir.

Tek etkili ve çift etkili aktüatör arasındaki fark nedir?
Tek etkili aktüatör sadece bir yönde hava ile çalışır; diğer yönde yay kuvveti kullanılır. Çift etkili aktüatör ise iki yönde de hava basıncıyla çalışır.

Pnömatik aktüatörlü kelebek vana neden tercih edilir?
Dayanıklılığı, düşük maliyeti, hızlı tepki süresi ve kolay kontrol edilebilir olması nedeniyle endüstride sıklıkla tercih edilir.

Bu sistemler hangi sıcaklık aralığında çalışabilir?
Pnömatik aktüatörlü kelebek vanalar genellikle -30°C ile +130°C arasında sorunsuz çalışabilir.

Bizi İnstagramdan takip edin: morendustri