EN
Genel olarak basınçlı hava ya da çeşitli gazlarla çalışan aktüatörlere pnömatik aktüatörler denir. Kimya sanayisinde ve otomasyon uygulamalarında çok önemli bir işleve sahip olan aktüatörler elektrikli, hidrlik ve pnömatik olarak üçe ayrılır. Bunlardan hangilerinin seçilmesi gerektiği işin farklı özelliklerine göre değişebilir.
Ama işletme maliyetinin düşük olması, zaman ve hız açısından da çok etkili olmaları nedeniyle en avantajlı seçimlerden birisi pnömatik aktüatörlerdir. Bu aktüatörler üç farklı çeşit olarak bulunur. Döner tip, krameyar-pinyon dişli tip ve İskoç tipi pnömatik aktüatörlerdir. Güvenilir, dayanıklı ve oldukça hafif olmaları bu aktüatörlerin en önemli avantajları arasındadır.
Pnömatik Aktüatörün Tek ya da Çift Etkili Olması
Çok acil bir durumda kapatılabilmeleri ve bu açıdan açma ve kapama derdinin olmaması, patlayıcı ortamlarda bile çalıştırılabilmeleri ve düşük maliyet ve güvenilirlik pnömatik aktüatörlerin en önemli özellikleri arasında yer alır. Eğer bir pnömatik aktüatör tek etkili ise bir yay sistemine göre açılır ya da kapanır.
Eğer kapalı bir halde iken tek etkili pnömatik aktüatör çalıştırılırsa, yay sistemi sayesinde hemen açık hale geçer. Eğer açık durumda ise yine yayla kapalı hale geçer. Herhangi bir değişiklik olmazsa ve çalıştırılmazlarsa ya kapalı ya da açık olarak dururlar. Bu aktüatörlerin içerisindeki yay onların farklı durumlara geçmesini sağlar. Çift etkili olan pnömatik aktüatörlerin ise girişleri tek etkili olanlardan daha farklıdır.
Çift Etkili Aktüatör Ne Demektir?
Çift etkili bir pnömatik aktüatör içerisinde bulunan farklı girişlere hava verilerek çalıştırılır. Girişin birisinden verilen basınçlı hava ile vana açılarak sistem çalışmaya başlıyorsa, diğerinden verilen hava ile birlikte sistem kapatılır. Bir pnömatik aktüatörün en önemli yapısal özelliği içersinde hava tahliyesi olmasıdır. Tork değerleri piston ve hava basıncı arasındaki farka göre belirlenir. Farklı tork değerleri ile çalıştırılabilen çift etkili pnömatik aktüatörler çalışma hızı ve verimlilikleri açısından diğerlerine göre oldukça avantajlıdır. Etkin ve güvenilir bir sistem gerekiyorsa ve çalışılan ortamda patlayıcılar varsa kesinlikle bu aktüatörler tercih edilmelidir. Hava basıncı ile çalıştırılabilmeleri ise bu aktüatörlerin çalışırken çok daha az maliyet ve bakım gerektirmesi anlamına gelir.
