EN
Klinker adı verilen madde çimento üretimi yapılırken fırınlama sonrasında ortaya çıkan renk olarak koyu gri olup bilye görüntüsünü andıran malzemeye denir. Üretimi ise fırında yaklaşık olarak 1500 derecede kireç taşı adı verilen malzeme ve kilin sıvı hale gelene kadar ısıtılması ve birleştirilmesi sonucunda meydana gelir.
Boyutları ise genel ortalamaya göre 3 ila 25 mm arasında değişkenlik gösterir. Klinkerlerin kullanılma durumu ince öğütülerek de gerçekleştirilebilir iken en kullanılışlı ve bu kadar çok tercih edilme sebebi kuru ortamda kaldığı sürece uzun süre saklanma durumu vardır. Depolanan ve uzun süre saklanabilen klinkerler bu nedenle uluslararası ticarette de kullanıldığı görülür.
Çimento Üretiminde Klinkerin Önemi Nedir?
Çimentonun üretimi konusunda öğütme durumu buna müsait olma durumu bir hayli önemlidir. İki başlık altında bu önemi inceleyebiliriz. Bunlardan birincisi çimentonun kimyasal özellikleri haricinde yapısından kaynaklı ince ve tane tane olma durumuna bağlı gelişir. İkincisi ise çimento oluşumunda harcanan maliyet ve enerjinin harcanması en çok öğütme safhasında gerçekleşir. Bu nedenle öğütme aşamasında klinkerlerin yapısının önemi oldukça büyüktür.
Açıklamak gerekirse sert yapıda olan klinker malzemesinin öğütülmesi gerçekleşirken yumuşak yapıda olan klinker malzemesinin öğütülmesine göre daha çok enerji harcanır. Bu mikro adı verilen yapının oluşmasında tek kıstas öğütülme durumu ve şartları değildir. Isıtma ve soğutma olaylarında hız faktörü ve kullanılan fırının tipi, modeli de etkilidir.
Klinker Yapımında Kullanılan Malzemeler Nelerdir?
Klinker üretimleri yapılırken üretim aşamasında birçok ana bileşenler vardır. Üretim esasında alit ve belit adı verilen kalsiyum silikatlar ve yaygın kullanıma sahip olan trikalsiyumalüminat ve diğer bir madde olan alüminoferrit kullanılır. Kullanılan ana bileşenleri şu şekilde açıklamak mümkündür.
* Alit: Yapı olarak saf olmayan trikalsiyum silikat adı verilen bir formdadır. Klinkerin üretiminde kullanılan malzeme oranına bakılırsa bu yüzdeler 65’i gösterir.
* Belit: Bu madde ise dikalsiyum silikat olarak geçer ve klinkerin üretimindeki yüzdelik olarak bulunan miktarı 15 olarak hesaplanabilir.
* Alüminat: Diğer kullanılan malzemelere göre klinker üretimindeki rolü fazla olmasa da vardır. %7 kadar kullanımı vardır.
* Ferrit: Az kullanılan maddelerden bir diğerideferrittir. Klinker üretiminde yüzde 8 kullanıma sahiptir.
Klinker yapımımda ana madde olarak ele alınabilecek alümino silikat kaynağı olarak değerlendirilen kil içeriği yoğun olan ve ikinci malzeme beklentisiyle ortaya çıkan kireç taşıdır. Kireç taşına eklenmesi söylenilen ham madde taşın saflığına bağlı olur.
