EN
Pnömatik aktüatörler basınçlı hava ile çalıştıkları için diğer aktüatör çeşitlerinden ayrılır. Aktüatörler temel olarak hava, elektrik ya da sıvı ile çalıştırılır. Buna göre de elektrikli, hidrolik ve pnömatik olarak isim alırlar. Pnömatikler kendi aralarında ayrılmaktadır. Bazı pnömatik aktüatörler silindir bazıları ise piston tipindedir. Öte yandan pnömatik aktüatörlerin bazılarının içerisinde bir yay bulunur ve bu yay sayesinde çalışırlar.
Bu tür aktüatörlere tek etkili pnömatik aktüatörler denir. Bazı pnömatik aktüatörler ise farklı girişlerde verilen basınçlı hava ile çalışırlar. Bir girişten verilen basınçlı hava bu aktüatörleri çalıştırırken diğer girişten verilen hava kapanmalarını sağlar. Pnömatik aktüatörleri diğerlerinden ayıran en önemli özellikleri kolay bir şekilde açılıp kapanmaları ve bu durumun özellikle acil durumlarda avantaj sağlamasıdır.
Pnömatik Aktüatörlerin Diğer Avantajları
Hafif bir yapıya sahip olan pnömatik aktüatörler diğerlerine göre çok daha düşük bir maliyetle ve çok daha verimli bir şekilde çalışabilirler. Patlayıcılarla çalışılan bir ortamda çok güvenli bir şekilde çalışabilirler. Öte yandan kurulum açısından biraz maliyetleri yüksektir ama işletim maliyeti düşünüldüğünde bu durum pek dezavantaj olarak düşünülmez. Çok yüksek bir tork hızıyla çalışabildikleri için de kimya sanayisinde en çok tercih edilen aktüatörler arasındadır.
Rotary Pnömatik Aktüatör
Kelebek ya da küresel vana gibi farklı vanaların üzerine oturtulan pnömatik aktüatörler bu vanaların basınçlı hava ile çalışmasını sağlar. Pnömatik aktüatörlerin vanaları açma ve kapatma şekilleri de onları belirleyen temel bir özelliktir. Bazıları on-off adı verilen açma ve kapamanın kontrol edilmesi yoluyla çalışır ve vanaları harekete geçirir. Bunlara on-off kontrol biçiminde çalışan pnömatik aktüatörler denir.
Diğerleri ise rotary pnömatik aktüatörlerdir. Bunlar da verilen basınçlı havanın oranına göre çalışır. Oransal kontrol şeklinde çalışan bu pnömatik aktüatörler pozisyonerler aracılığıyla devreye girer. Genellikle bunlar derecelidir ve 90 derece dönüşle çalışır. Verilen hava basıncının oranına göre devreye girerler ve işletme ne kadar ihtiyaç duyarsa o kadarlık bir tork ile sistemi çalıştırırlar. Güvenilirlik ve performans açısından rotary pnömatik aktüatörler son derece avantajlıdır. Ayrıca rotary (döner tip) pnömatik aktüatörler de on-off şeklinde çalıştırılabilir. Önemli olan nokta 90 derece çalışıyor olmalarıdır.
